Rûke

"Grutteljus sykten en earmeljus pankoeken rûke fier" is in siswize dy't mij bijbleaun is fan de tiid dat ik de ynboargeringskursus Frysk dien ha. De ynboargeringskursus Frysk hjitte doe Frysk A frysk B en de Akte Frysk.
Trije jier lang haw ik mei in soad nocht mij de taal better eigen makke. De leafde foar de taal wie der al, mar dat wie te min yn myn eagen. It is spitich dat net mear Friezen dy stap setten ha, dan hie it der no grif oars útsjoen mei de taal. Mar lit mij dizze kear mar net seure oer it Frysk mar lit mij it hawwe oer it rûken.
Yn de siswize wêr't ik mei úteinsette hat it rûken in aardige betsjutting. Want foar de dúdlikheid de siswize betsjut dat wat riken oerkomt mear oandacht krijt útsein wannear de earmen wat ekstra's krije. Moai ein soe ik sizze wolle.
Mar werom nei it rûken. Ik haw foarjiersfakânsje. Dat is moai. Dat soe noch moaier wêze kinne at ik it foarjier rûke koe, sa as men soms sa moai seit. En dat is no net it gefal. Fannemoarn op de fyts nei Boalsert rûkte ik fan alles mar gjin foarjier.
Krekt fan hûs ôf krige ik al wer sin oan bôle wat doe't ik bij de waarme bakker yn Wommels lâns fytste. Dat moat in genot wêze at je flak bij de bakker wenje en de wyn goed stiet en je moarns wekker en de noas dy geuren as earste opfangt. Ik soe nea wer Brinta ite, al hoe maklik it ek is.
Krekt bûten it doarp woe ik myn noas wol oplûke foar de stank fan de jarjende boer.
Ik haw neat tsjin boeren, ek net tsjin jarre mar de stank bliuwt mear yn myn burd hingjen as it geurke fan de bakker.
En dy jarre geur rekke ik net earder kwyt as ûnder de reek fan Boalsert: in kofje geur fan de Drie Mollen. Neidat ik yn de Welkoop de boeregeur wer hielendal te pakken krige, gie ik yn omkearde rjochting werom. Bij de kofje lâns, oan de kant fan it jarrelân en wer bij de bakker lâns. Thús earst in bakje hân mei in waarm broadsje. En dêrnei .....nei it húske fansels.